İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu’nun, tartışmalı hüküm düzenlemesinin durdurulması çağrısında bulunan Savunma Bakanı Yoav Gallant’ı görevden alması üstüne binlerce İsrailli sokaklara döküldü.
Hükümet karşıtı protestocular, Savunma Bakanı Gallant’ın pazar akşamı görevden alınmasına reaksiyon olarak başta Tel Aviv ve Batı Kudüs olmak suretiyle ülke genelinde meydanlara indi.
Tel Aviv’de, hükümetin hüküm düzenlemesine karşı çıkan birlerce gösterici, ellerinde İsrail bayraklarıyla kentin ana arteri Ayalon Otoyolu’nu çift yönlü trafiğe kapattı. Bazı protestocular yolda ateş yaktı.
Protestocular, Başbakan Binyamin Netanyahu’ya ülkedeki lakabıyla seslenerek, “Bibi çekilme et!” çarpıcı sözleri attı.
Batı Kudüs’teki Başbakanlık konutunun önünde toplanan yüzlerce şahıs polis barikatlarını aşmaya çalışırken, polisle protestocular arasında arbede yaşandı.
İsrail basını, Netanyahu’nun partisi Likud’dan mebus ve bakanların evlerinin etrafında protestolar düzenlendiğini geçti.
Onlarca protestocu da İsrail’in güneyinde Gazze Şeridi yakınındaki 234 No’lu otoyolu trafiğe kapattı.
ÜNİVERSİTELER GREVE GİTTİ
İsrail üniversiteleri de hüküm düzenlemesine karşı süresiz greve gitme sonucu aldı.
Üniversitelerin rektör ve yönetimleri, yayımladıkları ortak yazılı açıklamada, hükümetin hüküm düzenlemesini protesto etmek için bugünden itibaren bütün derslerin ve ilmi incelemelerin durdurulmasını kapsayacak şekilde süresiz grev duyuru ettiklerini duyurdu.
Açıklamada, “İsrail üniversitelerinin rektör ve yönetimleri olarak biz, İsrail demokrasisinin temellerini sarsan ve devamlılığını tehlikeye atan yasama sürecinin devam etmiş olduğu zeminde, İsrail’in bütün inceleme üniversitelerindeki eğitimi durduracağız. Başbakan ve birlik üyelerini yasa tasarısını hemen durdurmaya çağırıyoruz.” ifadelerine yer verildi.
NELER YAŞANMIŞTI?
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, ülkede siyasal krize ve kitlesel protestolara neden olan tartışmalı hüküm düzenlemesinin durdurulması için hükümete davet yapmıştı.
Savunma Bakanı, “Ülke içerisindeki ayrılık, İsrail ordusuna ve müdafaa teşkilatına derinlemesine nüfuz etti. Bu, İsrail’in güvenliğine yönelik aleni ve büyük bir tehdittir. Buna izin vermeyeceğim.” demişti.
Savunma Bakanı Gallant’ın çağrısına, Likud içerisinden de yardımcı gelmişti.
Likud milletvekilleri Yuli Edelstein ve David Bitan, Gallant’a katılarak, yasa tasarısının durdurulması ve diyalog çağrısında bulunmuştu.
TARTIŞMALI YARGI REFORMU
Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak’ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin tarzı üstündeki tesirini azaltan bir “yargı reformu” planladıklarını duyurmuştu.
Netanyahu başbakanlığındaki birlik hükümetinin, yargının birtakım yetkilerini Meclis’e devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak suretiyle hükümet ile İsrail hüküm mekanizması arasında gerilime yol açmıştı.
YÜKSEK MAHKEMEYE AYAR
Ülkedeki en yüksek hüküm makamı olarak vazife yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclis’in çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak düşünülen “temel yasalara” aykırılık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.
Netanyahu hükümeti, açıklamış olduğu hüküm düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclis’in çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük oranda elinden alınacağını belirtmişti.
İÇ SAVAŞ UYARISI
Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın hüküm atamalarında laf sahibi olmasını öngören hüküm düzenlemesi, İsrail içerisinde ve internasyonal alanda yoğun şekilde eleştirilmişti.
Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un, taraflara “iç savaş” uyarısı yaparak sunmuş olduğu alternatif kurmaca da iktidar tarafınca reddedilmişti.
İsrail ordusunda savaş pilotları, denizaltı subayları, siber emniyet uzmanları, hususi kuvvetler gibi birimlere bağlı binlerce yedek asker, hükümetin tartışmalı hüküm düzenlemesini uygulaması halinde görevlerine devam etmeyeceklerini ya da eğitimlere katılmayacaklarını açıklamıştı.
İsrail’de iç ve dış istihbarat teşkilatları, öteki emniyet kurumlarının çalışanları da yaptıkları açıklamalarla hükümetin hüküm düzenlemelerine karşı itirazlarını duyurmuştu.
MECLİS’TEN GEÇTİ
Devam eden münakaşa ve tepkilere karşın “yargı reformu” kapsamındaki “başbakanın görevden alınmasını zorlaştıran” yasa tasarısı 23 Mart’ta Meclis’ten geçmişti.
Yarın Meclis’e getirilmesi planlanan yasa tasarısı, hükümetin, Yüksek Mahkeme üyelerinin belirlenmesinde öncelikli laf sahibi olmasını ve böylece Yüksek Mahkeme Başkanını belirleyebilmesini öngörüyor.
Netanyahu öncülüğündeki koalisyon, hüküm düzenlemesine karşı davet yapan Gallant ve öteki Likud milletvekillerinin hükümetten desteğini çekmesi halinde tartışmalı hüküm paketini geçirmekte Meclis çoğunluğunu yitirme tehlikesiyle yüz yüze kalabilir. (AA, Reuters)
Bir yanıt bırakın